بسم الله الحمن الرحيم

Ova početna pravila tedžvida sadrže neke neophodne i neizostavne osnove pravilnog učenja. Sastavljena su u jednostavnom i lahkom obliku, i to iz nekoliko izvora. Ko želi da proširi znanje, neka se obrati velikim izvorima ove opširne nauke, koja se u osnovi temelji na poučavanju i usmenoj predaji putem učača.
A Allah daje uspjeh, i jedino Njemu pripada savršenstvo.

Recitiranje (pravilno učenje) التَّرْتِيلُ

To je uljepšavanje učenja, i čitanje Kur’ana Časnog onako kako je objavljen Muhammedu e .
Uzvišeni je rekao:
وَرَتِّلِ الْقُرْآنَ تَرْتِيلاً
"I izgovaraj Kur’an pažljivo"
Učenje Kur’ana ima svoja pravila i odredbe koje su napisane ili izgovorene. Do nas su dospjela najsigurnijim načinom predaje, a to je usmena predaja – tako što učač preuzima od svog učitelja, sve dok se lanac ne završi sa Poslanikom e , koji ih je preuzeo od Džibrila u , a on od Gospodara .
Budući da su riječi Kur’ana predmet ove nauke, a njen cilj je čuvanje jezika da se ne progriješi u njima, navodimo neophodna pravila ove nauke ukratko:

أحكام النون الساكنة والتنوينNun sa sukunom i tenvin (podvostručena fetha).
Za nun sa sukunom i tenvin se vežu četiri pravila, a to su:
- Izhar – Idgam – Iklab – Ihfa’ –

Prvo: Izhar – الإظهار

To je prvo pravilo koje se tiče nuna sa sukunom i tenvina. Izhar je ispoljavanje ili naglašavanje izgovora nuna sa sukunom i tenvina, kada poslije njih dođe jedan od grlenih konsonanata: HEMZE, HA’, AJN, HA, GAJN i ’HA’ –
الهمز – الهاء – العين – الحاء – الغين - الخاء.
Ovi konsonanti (harfovi) su sadržani u stihu:
همز فهاء ثم عين حاء... مهملتان ثم غين خاء
To je najbolje prikazano u primjerima:
Primjeri izhara:
Grleni konsonant
Primjer izhara sa nunom sa sukunom
Primjeri izhara sa tenvinom

HEMZE الهمز
فأما مَنْ أَعْطى لَيْلَةُ الْقَدْرِ خَيْرٌ مِنْ أَلْفِ شَهْر
مِنْ شَرِّ حاسدٍ إِذا حسد ولم يكن له كفواً أَحَدٌ

HA’ الهاء
وأمَّا السائل فَلاَ تَنْهَرْ إِنْ هَذَا
سلاَمٌ هِيَ وَلِكُلِّ قومٍ هَاد

AJN العين
خَلَقَ الإِنْسَانَ مِنْ عَلَق تُسْقَى مِنْ عَيْن آنية
ثُمَّ لَتُسْأَلُنَّ يَوْمَئِذٍ عَنِ النَّعِيمِ والفجر وليالٍ عَشْرٍ

HA’ الحاء
فصلِّ لِرَبِّك وَانْحَرْ ويرزقه مِنْ حَيْثُ لا يَحْتسب
تصلى نارًا حَامِيَةً جزاءً منْ رَبِّكَ عَطَاءً حِسَابًا

GAJN الغين
ولاَ طَعَامٌ إِلاَّ مِنْ غِسْلِين وما مِنْ غَائِبَةٍ
لأسقيناهم ماءً غَدَقًا فلهم أجرٌ غَيْرُ مَمْنُون

’HA’ الخاء
وآمنهم منْ خَوف ذلك منْ خَشِيَ رَبَّه
كاذبةٍ خَاطِئَةٍ فمن يعمل مثقال ذرةٍ خَيراً يَرَهُ





Vježbe:
a) Primjeri izhara sa nunom:
أنْعَمت عليهم – فما له منْ هَاد – منْ عَمل صالحا – إنْ أَردنا – تجري من تحتها الأنْهار – منْ أَنبأك هذا – من أهل الكتاب – أرأيت الذي ينهى – تنزيل منْ حكيم – وتنحتون – فسينغضون – من خشي الرحمن – والمنْخَنقة – ولمنْ خَاف مقام ربه جنتان – متاعا لكم ولأنْعامكم – وأما منْ خفت موازينه – وهم يَنْهون عنه ويَنْأَون عنه – مِنْهاجا – منْ آمن – منْ غِل – فإِنْ حَاجوك.
b) Primjeri izhara sa tenvinom:
كِتَابٌ أَنْزَلْنَاهُ – في مقامٍ أَمين – وأرسل عليهم طيرًا أَبابيل – إن الله واسعٌ عَلِيم – أجرًا عَظيما – ينهى عبدًا إِذا صلى – قرضًا حَسنا – عزيزٌ حَكيم – تجارةً حَاضرة – وربٌّ غَفور – إن الله لطيفٌ خَبير – كأنهم أعجاز نخلٍ خَاوية – وأقرضوا الله قرضًا حَسنا – إن الله لعفوٌ غَفور – وجنَّاتٍ أَلفافا.

Drugo: Idgam (uklapanje الإدغام - )
Ovo je drugo pravilo koje se tiče nuna sa sukunom i tenvina.
Idgam se događa u dvije uzastopne riječi, tako što se harf sa sukunom na kraju prve riječi uklopi u vokalizirani harf sa početka druge riječi. Ta dva slova se izgovaraju kao jedno slovo sa tešdidom (pojačanjem) npr: فمنْ يَعمل. NUN se uklapa u JA’, te se izgovara kao: فميَّعمل (tj. dva harfa se izgovaraju kao jedan). Ili: وهدىً لِلْمتقينć, gdje se tenvin uklapa u LAM, itd.
Harfovi koji podliježu idgamu su sadržani u riječi "يَرْمَلُونَ".
Tako, kada jedan od ovih harfova dođe poslije nuna sa sukunom ili tenvina (podvostručnog), dolazi do idgama (uklapanja). Međutim, on je u slovima iz riječi ينمو sa gunnetom (bi gunneh - nazalizacijom, propuštanjem vazduha kroz nos), a bez gunneta (bi gajri gunneh بغير غنة - ) sa slovima RA i LAM (الراء واللام). A slijedeći primjeri u potpunosti pojašnjavaju ova pravila:
Primjeri idgama bi gunneh إدغام بغنة – (sa nazalizacijom – propuštanjem vazduha kroz nos)
Gunneh je glas koji prolazi kroz nos, a traje dvije dužine.

harfovi idgama bi gunneh ينمو
Primjer sa NUNOM
Primjer sa tenvinom

ي ن م و
وَمَنْ يَعْمَلْ فذَكِّر إِنْ نَفَعَتِ الذِّكْرَى وآتُوهُمْ مِنْ مَال الله الذي آتاكم منْ وَلي
وجوهٌ يَومئذ يومئذٍ نَاعِمة قولٌ مَعروف تبتْ يَدَا أَبي لهبٍ وَتَبَّ





Primjeri idgama bi gajri gunneh (بغير غنة):

Harfovi idgama bi gajri gunneh: (LAM, RA – ل، ر)
Primjer sa NUNOM
Primjer sa tenvinom

ل ر
وَلَمْ يَكُنْ لَهُ كُفُوًا أَحَد أنْ رَآهُ اسْتَغْنَى
وَيْلٌ لِكُلِّ هُمَزَةٍ لُمَزَةٍ وما هو بِقَوْلِ شَيْطَانٍ رَجِيمٍ





Vježbe
Primjeri idgama su slijedeći:
a) Idgam bi gunneh:

Primjer u ajetu
Primjer u ajetu:

والله مِنْ وَرَائِهِمْ مُحيط خلقكُمْ مِنْ نَفْسٍ وَاحدة وما لأَحَدٍ عِنْدَهُ مِنْ نِعْمَة تجزى ما اتخذ الله مِنْ وَلَد ونفسٍ وَمَا سواها تَرْميهمْ بِحِجَارةٍ مِنْ سجيل
وَأَنْهَارٌ مِنْ لَبن أَلَمْ نَخْلُقْكُمْ مِنْ مَاءٍ مَهِين عاملةٌ نَاصِبَةٌ رسولٌ مِنَ الله ولاَ أَنَا عَابِدٌ مَا عَبَدْتُم وجوهٌ يَوْمئذٍ نَاعمة




b) Idgam bi gajri gunneh:

Primjer u ajetu
Primjer u ajetu

وَيْلٌ لِلْمُطَفِّفِينَ في عيشةٍ رَاضِية وأَنْهَارٌ مِنْ لَبَن جزاءً مِنْ رَبِّك
وأنْ لوَِ اسْتقاموا مِنْ ثَمَرَةٍ رِزْقًا فعَّالٌ لِمَا يُرِيد يقولون لَئِنْ رَجَعْنَا








Idgamu mutemasilejn إدغام المتماثلين - uklapanje istih harfova)
Ovaj idgam se dešava kada se dva ista harfa nađu jedan pored drugog, ukoliko je prvi sa sukunom, a drugi sa vokalom. Tada se prvi uklapa u drugi da bi bili jedan harf, npr:
اذهبْ بِكِتَابِي هذا, يدركْكُم – فلا يُسْرِفْ فِي الْقَتْلِ.